همایش «نگاهی جامعه شناختی به کردستان: روایت کولبران» با محوریّت برّرسی اوضاع معیشتی کولبران و راهکارهای رفع مشکلات آن‌ها، ١٨ بهمن‌ماه جاری در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران، برگزار شد.
بنا به گزارش اصلاح‌وب، دکتر رحیم فرهمند ضمن اشاره به چگونگی حادث شدن ماجرا، از زندگی سخت کولبران کُرد و دیگر حاشیه‌نشینان ایرانی ابراز تأسف کرد و گفت: «همیشه عنوان شده که کردها اصیل‌ترین ایرانی‌ها هستند اما این از یک عنوان تبلیغاتی بیشتر نبوده است. مسؤولان می‌بایست به موضوع رشد و توسعه در مناطق کردنشین اهتمام ویژه‌ای به خرج دهند تا این مناطق تبدیل به الگویی برای سه منطقه‌ی کردنشین دیگر در ترکیه، سوریه و عراق شوند؛ نه این‌که زنان و مردان و بسیاری از فارغ التحصیلان با مدارک لیسانس و فوق لیسانس مجبور به کولبری و کارهای پرخطر و پرمشقّت شوند. به همین دلیل مسأله‌ی کولبری به نفع مصالح عام ایران نیست.»
محمد رئوف مرادی به بررسی کلی موضوع فقر و چراییِ اجبار بخشی از مردم کرد برای کولبری پرداخت و گفت: «مرزنشین برخلاف مرزبانان، ساکنان و پاسداران همیشگی مرزها هستند. اینان اولین کسانی هستند که در جنگ‌ها مورد تجاوز سیاسی و غیره قرار می‌گیرند. مرزنشینان ایرانی معمولاً مورد کم‌لطفی بوده‌اند و این عاملی برای لغزش و لنگیدن این پاسداران همیشگی در مقابل دشمن خواهد بود. این کم‌لطفی‌های بهداشتی و آموزشی و اقتصادی باعث می‌شود بخشی از مردم مرزنشین کالاهایی را غیرقانونی وارد کنند و نقش مسؤولان در این عمل غیرقانونی به علت کم‌لطفی محسوس است و همین مورد از قطعیت قاچاقچی نامیدن مردم مرزنشینان می‌کاهد.»
مرادی افزود: «کولبری، برده‌داری مدرن معیشتی است. کولبر بنده کالا است و نه صاحب کالا. کارگر روزمرّه است که بابت حمل کالا پول می‌گیرد. حمل چند کارتن چایی و پارچه و... را نباید قاچاق نامید. با ایجاد امکانات اقتصادی تا حدود مشخصی از بحران کولبری کاسته می‌شود.»
اردشیر پشنگ سخنران سوم این همایش، با ارائه مقاله‌ای با عنوان «کولبری؛ از روایتی تراژیک تا یافتن راهکاری استراتژیک!» فقدان توسعه و توجه لازم به این امر را عامل اصلی مشکلات در این مناطق خواند و برای خروج تدریجی از این وضعیت راهکارهایی در سه بازده زمانی کوتاه، میان و بلند‌مدت ارائه نمود و البته وجود نوعی اراده‌ی لازم سیاسی و ملّی را لازمه‌ی عملیاتی کردن این راهکارها دانست.
پشنگ در ادامه افزود: «انتصاب مسؤولان بومی به علت شناخت ذاتی از منطقه و همچنین تغییر نگاه امنیّت‌محور به نگاه نشاط‌محور، از مواردی است که می‌تواند به تسریع رشد در این مناطق بینجامد.»
دکتر محمدسالار کسرایی، دیگر سخنران این همایش هم به این موضوع اشاره کرد که علت اصلی اتّفاقات این‌چنینی، شکست خوردن تمامی پروژه‌ها و طرح‌های توسعه در کشور بوده است. وی ضمن بررسی طرح‌های مختلف توسعه از قبل از انقلاب که از سال ١٣٢٧ شروع شده تا آخرین طرحی که در جمهوری اسلامی در حال اجراست، گفت: همه این طرح‌ها را می‌توان شکست یافته تلقّی کرد چراکه نتوانسته‌اند به هدف برسند.
دکتر سیدجواد میری آخرین سخنران همایش نیز ضمن بررسی موضوع کولبری، گفت: «وقتی در مورد پدیده‌ای صحبت می‌شود باید وارد میدان شده باشیم و از نزدیک رنج‌ها را دیده باشیم. باید یک نگاه مشارکتی داشته باشیم. باید تفسیری که ما ارئه می‌دهیم رهایی‌بخش از تبعیض سیستماتیک باشد. متأسفانه هیچ اطلاعات میدانی از وضعیت کولبران نداریم و هیچ تجربه‌ی زیسته با آن‌ها نداریم.
این استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تأکید کرد: «شعار بنیادین جمهوری اسلامی این بود کسی که معاشش درست نباشد معادش نیز درست نیست. اگر وضعیت معاش درست نباشد و قربانی اول انسان باشد، به اهداف خود نیز نمی‌رسد. جامعه‌ای که انسان تبدیل به شیئ شود جامعه‌ای معقول نیست.»
نظرات